فکر کنید
الف) در مجموع چند گرم واکنش‌دهنده مصرف شده است؟
ب) چند گرم فرآورده تولید شده است؟
پ) یکی از مهم‌ترین قوانین طبیعی، **قانون پایستگی جرم** است که در همه واکنش‌های شیمیایی نیز برقرار است. این قانون را در یک جمله بیان کنید.
[تصویر شامل: واکنش فلز سدیم ($ ext{7.7 g}$) و گاز کلر ($ ext{11.9 g}$) که سدیم کلرید ($ ext{19.6 g}$) تولید کرده است.]
پاسخ و توضیح فکر کنید صفحه 19 علوم نهم
این تمرین به بررسی یک اصل بنیادین در علم شیمی، یعنی **قانون پایستگی جرم** می‌پردازد و آن را در واکنش تشکیل نمک خوراکی ($ ext{NaCl}$) نشان می‌دهد. ⚖️
---
## الف) محاسبه جرم واکنش‌دهنده‌ها
**واکنش‌دهنده‌ها** موادی هستند که در ابتدای واکنش مصرف می‌شوند (سدیم و کلر).
$$\text{جرم کل واکنش‌دهنده‌ها} = \text{جرم سدیم} + \text{جرم کلر}$$
$$\text{جرم کل واکنش‌دهنده‌ها} = \text{7.7 g} + \text{11.9 g} = \text{19.6 g}$$
**پاسخ:** در مجموع $\text{19.6}$ **گرم** واکنش‌دهنده مصرف شده است.
---
## ب) محاسبه جرم فرآورده
**فرآورده** ماده‌ای است که در انتهای واکنش تولید می‌شود (سدیم کلرید).
$$\text{جرم فرآورده} = \text{جرم سدیم کلرید} = \text{19.6 g}$$
**پاسخ:** $\text{19.6}$ **گرم** فرآورده تولید شده است.
---
## پ) قانون پایستگی جرم
**بیان قانون:**
در یک واکنش شیمیایی، **ماده از بین نمی‌رود و به وجود نمی‌آید**؛ بلکه تنها از شکلی به شکل دیگر تبدیل می‌شود. بنابراین، **مجموع جرم مواد واکنش‌دهنده، برابر با مجموع جرم مواد فرآورده است.**
$$\text{جرم مواد اولیه} = \text{جرم مواد نهایی}$$
**نتیجه در این واکنش:** $\text{19.6 g}$ (واکنش‌دهنده) $=\text{19.6 g}$ (فرآورده). این قانون نشان می‌دهد که در واکنش‌های شیمیایی، اتم‌ها فقط بازآرایی می‌شوند و تعداد و نوع آن‌ها ثابت باقی می‌ماند.
